Sprook had niets besproken, want Eduard was vorige avond niet thuis. Wèl had hij met Gofie afgesproken, dat zij tegen Van Tellingen zou zeggen, dat Sprook tot middernacht of zo in het dorpshuis op hem zou wachten. Eduard was dus niet op komen dagen.

Vanmorgen was Sprook recht uit zijn bed nog een keer naar Van Tellingens slaapadres gegaan, en toen kreeg hij te horen dat 'heer' Teldersma een uur daarvoor was vertrokken.

Terwijl Sprook het ontbreken van een gesprek stond na te vertellen, gebeurden er in het dorp vreemde dingen: een aantal mensen klaagde over maagpijn, duizeligheid en een stekende hoofdpijn. Die mensen hadden allemaal een paar minuten daarvoor water gedronken ... Mensen die koffie of thee dronken, hadden nergens last van.

"Vinger achter in de keel", wist Gret Memardik te vertellen, "en dan zwàrtgebakken uien eten, dat moet helpen".

Dat bracht inderdaad wat verlichting, maar de mensen bleven zich ziek voelen en wilden niets anders doen dan zitten of liggen, en ze wànkelden naar alle mogelijke rustpunten toe. "Niks daarvan", kraste de oude vrouw in haar wagentje, "staan, lopen, hou je spieren in beweging ... des te eerder ben je er vanaf".

Tais stond voor een raadsel, want hoe zou dat water ineens zo ziekmakend bedorven kunnen zijn, het kwam net als altijd rechtstreeks uit de grond, en 't werd op natuurlijke wijze gefilterd, en er waren eerder helemaal geen indicaties van verminderde drinkbaarheid opgetreden.

Eduard was óók een van de zieken, maar hij volgde de raad van Gret niet op: Hij nam een pilletje, met wáter.

Toen kwam hij los: Hij had zoiets altijd al verwacht. ja ja, hij was dan ook al vier-en-een-halve dag in Tjambar, lang genoeg om iets àltijd al verwacht te hebben ... Wànt, ging Eduard verder, hoe kun je in hemelsnaam water filteren, zonder dat het bovengronds komt om te oxideren ... O, hij wist nog veel meer, vriend Eduard: "En ik kan het weten, ik ben niet voor niets waterbouwkundig ingenieur. De énige manier om water zuiver te krijgen is het door een waterzuiveringsinstallasie te sturen, twee en twee is vier ... "

Hij voegde een dramatische pauze in, maakte een gebaar alsof hij uit menslievendheid en eerlijk mededogen zich volledig aan goede werken zou willen wijden, en vervolgde: "als jullie willen", daarbij voelde hij even aan zijn hoofd, zou het pilletje misschien toch niet goed werken of zo? "Nou, dan wil ik best zo'n installatie voor jullie bouwen. Ja, ik weet wat je wilt zeggen, het is tot nu toe altijd goed gegaan. Ja, ja, het gaat altijd goed, tòt het een keer fout gaat, zoals nu, kijk, natúúrlijk filtreren gaat heel lang ontzettend goed, maar op een gegeven moment is je filter, de zandlaag dus, zó vervuild, dat hij geen vuil meer kan opnemen. En dan loopt het vuil mee door, net als nu ... Nee, dit land is toe aan een waterzuiveringsinstallasie, je zult het zien, het water zal steeds giftiger worden als je er niets aan doet ... Het is net zoiets als, je gelukkig voelen bijvoorbeeld: als je er niets mee doet, verdwijnt het. Nú ben je gelukkig, maar je kunt nòg gelukkiger worden, alleen daar moet je iets voor doen, je kunt niet stil blijven staan ... Vooruitgang, dat is het, vooruitgang, blijf niet stil in je hoekje zitten bekijken hoe je langzaam kapot gaat, maar vecht je vooruit, laat zien dat je meer kunt dan al die anderen vóór je, laat zien dat jij weet waar je belangen liggen, in de vooruitgang, in dit geval in een waterzuiveringsinstallasie, en straks ... Ach, laten we het over straks maar niet hebben, zover is het nog niet".

Ja, een meeslepend verteller, die Van Tellingen, want hoe langer hij aan het praten was, hoe meer mensen hij aan het twijfelen bracht, per slot van rekening weet lang niet iedereen dat land en lucht wel erg vervuild moeten zijn, willen natuurlijke filters niet meer werken, en Tjambar was in feite een verbazend schóon land ...

Nog een verbazend feit was dat er 's avonds maar één zieke beter was, de waarde Eduard, die had toch maar op goed geluk precies de júiste pil te pakken gehad, hij voelde zich zelfs zó fit, dat hij op de fiets het dorp uitreed, richting grot. Toevallig zag Tino met de blauwe kin hem wegrijden.