Tijdens de drie workshops die ik* op 28 november gaf, heb ik veel bijgeleerd over schoenen: de meeste deelnemers hadden ze twee maanden geleden aangeschaft (of gekregen); een rode veter in de ene en een oranje veter in de andere schoen is sexy; schoenen van een bepaald merk met air in de naam gaan maar één maand mee, andere schoenen tussen een half jaar en een jaar; een trefzekere manier om nieuwe schoenen te krijgen is de huidige in het vuur te houden; schoenen moeten vooral mooi zijn; schoenen van sommige merken hebben dat gewoon, vanwege het merk of zo; lekker lopen en je voeten warm houden is minder belangrijk, maar wel meegenomen, op één paar laarzen na, dat nu net was aangeschaft vanwege de warme voering (het was mijn maat niet, maar in mijn voeten voelde ik jaloezie); dat de mijne al jaren dienst doen, heel prettig zitten, maar behoorlijk scheefgelopen zijn en dus aan vervanging toe, ontlokte maar aan één deelnemer de opmerking dat ik ze ook zou kunnen laten verzolen ...

Aangezien de meeste leerlingen uit de internationale schakelklas (isk) komen, nog niet de beschikking hebben over een uitgebreide woordenschat in het nederlands (sommige van deze medeburgers zijn amper een week in het land, anderen pas een paar maanden tot hooguit een half jaar) en deze groepen speciaal voor de gelegenheid zijn samengesteld, heb ik afgezien van het vormen van subgroepjes (hoewel dat wel gekund zou hebben, want sommigen kwamen uit hetzelfde land), temeer daar dat taalklitten zou hebben versterkt. Een deel van de aanwijzingen gaf ik óók in het engels, en een deel werd door langer in Nederland wonenden vertaald voor pas gearriveerden.

In plaats van in subgroepjes liet ik de deelnemers individueel verder werken (na de vertelronde waaruit zowat al mijn nieuwe informatie over schoenen kwam), een verhaal stempelen van wat ze met hun schoenen hadden meegemaakt (beeldtaal is immers universeler). In de derde groep wist iemand aan het begin van de 'les' zeker dat taaldrukken saai moest zijn, waarom was niet helemaal duidelijk, maar zo klonk het nu eenmaal, saai - gedurende de bijeenkomst heb ik daar verder niks van gemerkt en de spreker zelf was blijkbaar snel vergeten dat hij geen zin had om 'saaie dingen' te doen.

Toen iedereen zo'n beetje uitgestempeld was, mochten ze het uitgebeelde verhaal (proberen te) vertellen, daarna op schrijfstencil zetten (zo goed en zo kwaad als dat ging) en daarvan middels gaasloze limograaf een afdruk maken voor bij het gestempelde.
Dat levert af en toe maar half leesbare lijstjes op van al bekende nederlandse woorden: "schoen, voet, hart, verliefd, eten, kussen, voetbal, raam, draak, drol".
Regelmatig worden vliegen doodgetrapt, een enkeling schopt naar spinnen en bijtgrage monsters, of trekt mooie kleren aan om met vrienden te gaan voetballen, verliefde meisjes krijgen bloemen en worden gekust.
In de herfst verkleuren de bladeren en zet je je pet op, in de winter zit er geen blad aan de boom en staat er een sneeuwpop naast het besneeuwde hek.
Iemand geeft een feest, taarten op tafel en wijnglazen, een ander gaat naar de disko of speelt mafioso in een computerspel voor hij met de auto wegrijdt (moet kunnen als je dertien bent). Er wordt geschopt en geslagen, want ze moeten m'n neef met rust laten. Er wordt thee gedronken, tv gekeken, gewinkeld en naar huis gelopen (want de auto was kapot gegaan), en als het donker wordt, wordt er geslapen.
Soms verschijnen verhalen uit droom of fantasie in plaats van ware belevenissen, een koningin die vanuit haar kamerraam een vogelgezin in de gaten houdt (maar misschien hoort dat gewoon bij de ervaringswereld van jonge schoenen).

Bij gebrek aan voldoende beheersing van het nederlands werd uitgeweken naar het engels, naar talen van herkomst werd niet/nauwelijks teruggegrepen (of dat vrije keuze of schoolbeleid was, weet ik niet).

In geen van de drie groepen kwamen we toe aan het maken van beeld en tekst in oplage, zelfs nabespreken werd een korte en individuele aangelegenheid.

Aangezien het de bedoeling bleek te zijn, dat de kinderen hun produkten in een plastieken mapje stopten (om daar later in reguliere lessen nog even op terug te komen, neem ik aan), heb ik weinig beeldmateriaal om toe te voegen - buiten het werk van de schoolfotograaf.


Van het verhaal bij de prent hiernaast kreeg ik helaas nauwelijks iets te horen (ik weet niet veel meer dan dat het de avonturen van schoenen met stevige hoge hakken waren - blokhakken heet dat geloof ik - en de eigenaresse wordt al jaren niet meer bij de leerlingen gerekend), dus dat verzin ik er zelf maar bij in een paar varianten.

[*]
Een vaste leerkracht leverde tijdens de bijeenkomsten assistentie, dat was niet alleen gezellig, maar zij was ook beter dan ik in staat om een paar signalen van opborrelende onderhuidsigheden te herkennen en af te leiden, waarvoor dank - ook voor het mee helpen opruimen natuurlijk.  ---  terug naar boven

© foto's Gerard Sanberg.